بوتاکس چیست؟انواع بوتاکس،کاربرد ها و نکات مراقبتی پوستی بعد از تزریق
بوتاکس (Botox) یکی از روش های درمانی و زیبایی است که برای از بین بردن و کاهش چین و چروک‌های صورت به کار می‌رود. بوتاکس نام تجاری سم بوتولینوم است که توسط باکتری Clostridium botulinum تولید می‌شود. این ماده با مسدود کردن سیگنال‌های عصبی که به عضلات می‌رسند، باعث کاهش انقباض عضلانی و در نتیجه کاهش چین‌وچروک می‌شود. بوتاکس به عنوان یکی از محبوب‌ترین روش‌های جوان‌سازی پوست شناخته شده و در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.این سم در مقادیر بالا می‌تواند کشنده باشد، اما در دوزهای بسیار کوچک و کنترل‌شده برای درمان‌های زیبایی و پزشکی استفاده می‌شود.
فهرست مطالب
مکانیزم عملکرد بوتاکس
بوتاکس برای از کار افتادن (فلج موقت) عضلات استفاده می‌شود. زمانی که بوتاکس به عضلات تزریق می‌شود، از آزاد شدن ماده‌ای به نام استیل‌کولین در محل اتصال عصبی عضله جلوگیری می‌کند. استیل‌کولین در فرآیند انقباض عضله نقش دارد. وقتی این ماده متوقف می‌شود، عضله قادر به انقباض نیست و در نتیجه چین و چروک‌های سطح پوست کاهش می‌یابد.
انواع بوتاکس
بوتاکس به‌طور عمده برای درمان‌های زیبایی استفاده می‌شود، اما انواع مختلفی از بوتاکس و درمان‌های مشابه وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.
1.بوتاکس مصپورت
بوتاکس مصپورت (Mysport) یکی از برندهای بوتاکس است که در زمینه‌های زیبایی و درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول اثرات عضلانی را از طریق جلوگیری از انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات هدف می‌تواند به طور موقت فلج کند.
2. بوتاکس نابوتا
بوتاکس نابوتا (Nabota) یکی از برندهای شناخته‌شده بوتاکس است که به‌طور عمده در زمینه‌های زیبایی و درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول مشابه سایر بوتاکس‌ها شنااخته شده است و می‌تواند برای درمان چین و چروک‌های صورت، مشکلات عضلانی و درمان اختلالات دیگر به کار رود.
3. بوتاکس سیاکس
بوتاکس سیاکس به صورت تزریق مستقیم به عضلات خاص صورت یا سایر نواحی بدن انجام می‌شود. مقدار و محل دقیق تزریق بستگی به نیاز درمانی و توصیه پزشک دارد.
4. بوتاکس کلاسیک (Botox Cosmetic)
بوتاکس کلاسیک، به عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین برندهای بوتاکس، برای درمان چین و چروک‌ها و خطوط صورت به کار می‌رود. این برند در سال 2002 توسط سازمان غذا و دارو (FDA) برای استفاده در درمان چین و چروک‌های صورت تایید شد.
5.Dysport
Dysport یکی دیگر از برندهای معروف بوتولینوم توکسین است که همانند بوتاکس برای کاهش چین و چروک‌ها استفاده می‌شود. تفاوت اصلی Dysport با Botox در میزان پخش شدن آن در بافت‌های عضلانی است. Dysport معمولاً سریع‌تر عمل می‌کند و اثر آن معمولاً در نواحی وسیع‌تری از صورت گسترش می‌یابد.
6.Xeomin
Xeomin یکی دیگر از برندهای بوتاکس است که به‌عنوان یک بوتولینوم توکسین عمل می‌کند. ویژگی متمایز Xeomin این است که برخلاف بوتاکس و Dysport، هیچ افزودنی به ترکیب خود ندارد و به همین دلیل برای افرادی که به پروتئین‌های اضافی موجود در بوتاکس حساسیت دارند، گزینه مناسبی است.
7.Jeuveau
Jeuveau یکی از جدیدترین برندهای بوتولینوم توکسین است که در درمان چین و چروک‌های صورت استفاده می‌شود. این محصول مشابه بوتاکس است اما در برخی مطالعات نشان داده شده که Jeuveau ممکن است عملکرد بهتری در کاهش خطوط پیشانی و خط اخم داشته باشد.
8.Botulax
Botulax یک برند محبوب بوتاکس است که در کشورهای مختلف از جمله کره جنوبی تولید می‌شود. این برند مشابه بوتاکس کلاسیک است و برای درمان چین و چروک‌ها و بهبود خطوط صورت کاربرد دارد. این محصول ممکن است در برخی نواحی به‌ویژه در نواحی صورت و گردن استفاده شود.
9.NeuroBloc
این برند بوتولینوم توکسین برای درمان بیماری‌های عصبی مانند سختی عضلات گردن (Cervical Dystonia) و سردرد میگرنی استفاده می‌شود. NeuroBloc بیشتر در درمان‌های پزشکی به کار می‌رود تا در درمان‌های زیبایی.
کاربردهای بوتاکس
بوتاکس علاوه بر کاربرد زیبایی، در درمان‌های پزشکی مختلف نیز به کار می‌رود. در این بخش به برخی از مهم‌ترین کاربردهای بوتاکس خواهیم پرداخت.
1. کاهش چین و چروک‌های صورت
بوتاکس یکی از محبوب‌تری روش‌ها برای کاهش چین و چروک‌های صورت است. تزریق بوتاکس باعث می‌شود که عضلاتی که موجب ایجاد این چین و چروک‌ها هستند،فلج شده و از کار بیافتد.
2. رفع خطوط اخم
خطوط اخم بین ابروها یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که افراد به دنبال درمان آن هستند. بوتاکس می‌تواند این خطوط عمیق را از بین ببرد و ظاهر صورت را جوان‌تر کند.
3. جوان‌سازی چشم‌ها
بوتاکس می‌تواند برای رفع خطوط ریز اطراف چشم‌ها (پنجه کلاغی)استفاده شود و از افتادگی پلک‌ها جلوگیری کند.با انجام بوتاکس،صورت عاری از هر گونه چین و چروک می شود.
4. درمان تعریق بیش از حد (هایپرهیدروز)
بوتاکس در درمان هایپرهیدروز یا تعریق بیش از حد نیز کاربرد دارد. این درمان در افرادی که دچار تعریق شدید در نواحی مختلف بدن (مانند دست‌ها، پاها، زیر بغل) هستند، انجام می‌شود. بوتاکس با متوقف کردن عملکرد غدد تعریق، این مشکل را به طور موقت حل می‌کند.
5. درمان سردرد میگرنی
بوتاکس به عنوان یک درمان مؤثر برای افرادی که از سردرد میگرنی رنج می‌برند، تایید شده است. این درمان می‌تواند تعداد حملات میگرنی را کاهش دهد و شدت درد را کم کند یا حتی از بین ببرد. پزشکان معمولاً بوتاکس را در نواحی خاصی از سر و گردن تزریق می‌کنند.
6. درمان اختلالات عضلانی (دیسپازیا)
بوتاکس در درمان برخی اختلالات عضلانی مانند سختی عضلات گردن و سندرم تورتیکولی (تختی عضلانی) نیز استفاده می‌شود. این اختلالات می‌توانند باعث انقباض غیرارادی عضلات شوند و بوتاکس می‌تواند این انقباض‌ها را تسکین دهد.
7. درمان مشکلات مفصلی و دردهای مزمن
در برخی از موارد، بوتاکس برای تسکین دردهای مزمن مانند درد در ناحیه فک (اختلالات مفصل فکی) و عضلات گردن استفاده می‌شود.
8. درمان فک چکش (Bruxism)
در برخی از موارد، بوتاکس برای درمان فک چکش یا براکسیسم (دندان قروچه) استفاده می‌شود. تزریق بوتاکس به عضلات فک می‌تواند از انقباضات عضلانی جلوگیری کرده و در نتیجه کاهش دندان قروچه و فشردگی دندان‌ها کمک کند.
9. رفع چین و چروک‌های گردن (خطوط گردن)
بوتاکس می‌تواند در رفع خطوط گردن و چروک‌هایی که در ناحیه گردن ایجاد می‌شود نیز مؤثر باشد. این درمان می‌تواند پوست گردن را صاف و جوان‌تر کند.
مدت زمان ماندگاری بوتاکس
مدت زمان ماندگاری اثر بوتاکس به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله برند بوتاکس، متابولیسم بدن فرد و ناحیه‌ای که تزریق انجام شده است. معمولاً اثر بوتاکس:
بین 3 تا 6 ماه باقی می‌ماند.
عموما پس از 7 روز نتایج اولیه قابل مشاهده است.این نتایج در افراد متفاوت است.
اثر کامل بوتاکس معمولاً بعد از 7 تا 14 روز مشخص می‌شود.
با تکرار تزریق در فواصل مناسب، ماندگاری آن ممکن است افزایش یابد.
اقدامات لازم قبل از تزریق بوتاکس
قبل از تزریق بوتاکس، چند اقدام مهم وجود دارد که بایستی انجام دهید تا از ایمنی بیشتری برخوردار شوید و نتیجه بهتری برسید. این اقدامات عبارتند از:
مشاوره با پزشک متخصص: قبل از هر چیزی، باید با پزشک متخصص مشاوره بگیرید. پزشک وضعیت شما را ارزیابی کرده و بررسی می‌کند که آیا بوتاکس برای شما مناسب است یا خیر.
آگاهی از داروهایی که مصرف می‌کنید: برخی داروها، مانند داروهای رقیق‌کننده خون (مثل آسپرین یا ایبوپروفن) می‌توانند خطر خونریزی و کبودی را افزایش دهند. پزشک شما ممکن است از شما بخواهد که چند روز قبل از تزریق از این داروها استفاده نکنید.
اجتناب از مصرف الکل: مصرف الکل می‌تواند احتمال کبودی و خونریزی را افزایش دهد، بنابراین بهتر است از دو یا سه روز قبل از تزریق از مصرف الکل خودداری کنید.
آمادگی برای برخی عوارض موقت: تزریق بوتاکس ممکن است باعث عوارض موقت مانند ورم، قرمزی یا کبودی در محل تزریق شود. به این نکات توجه کنید و اگر شرایط خاصی دارید که ممکن است به عوارض بیشتر منجر شود، پزشک را مطلع کنید.
خالی بودن معده قبل از تزریق: اگر به صورت عمومی یا در برخی شرایط خاص، ممکن است به شما توصیه شود که حداقل دو ساعت قبل از تزریق چیزی نخورید.
اطلاع از انتظارات خود و پزشک: مهم است که با پزشک در مورد اهداف و انتظارات خود صحبت کنید تا اطمینان حاصل شود که تزریق بوتاکس به نتیجه دلخواه شما منجر می‌شود.
مراقبت‌های پوستی بعد از درمان برای تزریق بوتاکس
بعد از تزریق بوتاکس، رعایت مراقبت‌های خاص برای دستیابی به بهترین نتایج و کاهش احتمال بروز عوارض ضروری است. در ادامه به برخی از نکات مراقبتی بعد از تزریق بوتاکس اشاره خواهیم کرد:
1. عدم لمس ناحیه تزریق
یکی از نکات مهم این است که بعد از تزریق بوتاکس نباید ناحیه تزریق را لمس کرد. این کار می تواند باعث عفونت در ناحیه تزریق شود.
2. پرهیز از فعالیت‌های سنگین
24 ساعت پس از تزریق بوتاکس، باید از انجام فعالیت‌های جسمی سنگین یا ورزش‌های سنگین خودداری کنید. فعالیت‌های بدنی می‌توانند باعث افزایش گردش خون و در نتیجه جابجایی بوتاکس شوند.
3. پرهیز از قرار گرفتن در معرض گرما
از قرار گرفتن در معرض گرمای شدید مانند سونا، حمام داغ و نور مستقیم خورشید خودداری کنید. گرما می‌تواند باعث انقباض رگ‌ها و تأثیر منفی بر اثر بوتاکس شود.
4. عدم خوابیدن در وضعیت خاص
در 4 ساعت اول پس از تزریق، از خوابیدن به پشت یا فشار دادن صورت خود به بالش اجتناب کنید. این کار می‌تواند از حرکت بوتاکس به نواحی غیرمطلوب جلوگیری کند.
5. اجتناب از مصرف الکل و داروهای رقیق‌کننده خون
از مصرف الکل و داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین و ایبوپروفن در روزهای اول پس از تزریق خودداری کنید. این مواد می‌توانند احتمال کبودی را افزایش دهند.
6. عدم قرار گرفتن در معرض سرما
از قرار گرفتن در معرض سرمای شدید برای مدت طولانی خودداری کنید. این کار می‌تواند اثرات بوتاکس را کاهش دهد.
7. مراجعه به پزشک در صورت بروز عوارض
بعد از تزریق بوتاکس علائمی مانند تورم، قرمزی،کبودی، سردرد، به جای ماندن نیدل در ناحیه تزریق طبیعی است اما علائمی همچون سردرد های شدید و متناوب، افتادگی پلک و مشکلات تنفسی داشتید، با پزشک خود مطرح کنید.
چه کسانی نباید از بوتاکس استفاده کنند؟
برخی افراد باید از تزریق بوتاکس خودداری کنند، از جمله:
زنان باردار و شیرده
افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی عضلانی مانند میاستنی گراویس
افرادی که به بوتاکس یا ترکیبات آن حساسیت دارند
افراد دارای عفونت یا التهاب در ناحیه تزریق
بیماران مبتلا به اختلالات انعقادی یا مصرف‌کنندگان داروهای ضدانعقاد
افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی شدید
افرادی که به تازگی جراحی صورت انجام داده‌اند
عوارض و خطرات احتمالی بوتاکس
بوتاکس به طور کلی ایمن است، اما ممکن است عوارضی شامل موارد زیر داشته باشد:
قرمزی، تورم و کبودی خفیف در محل تزریق (موقتی)
سردرد یا احساس سنگینی در پیشانی
افتادگی پلک یا ابرو (در صورت تزریق نادرست و یا عدم رعایت مراقبت بعد از درمان)
خشکی یا آبریزش چشم
حالت تهوع و علائم شبه آنفلوآنزا (نادر)
سخن پایانی
بوتاکس یکی از روش‌های رایج و موثر در پزشکی زیبایی است که نه تنها برای درمان چین و چروک‌ها و خطوط صورت به کار می‌رود، بلکه در درمان اختلالات مختلف عضلانی و عصبی نیز کاربرد دارد. انتخاب پزشک متخصص و رعایت نکات مراقبتی پس از تزریق از اهمیت زیادی برخوردار است تا به بهترین نتایج دست یابید و از بروز عوارض جانبی جلوگیری کنید.
بوتاکس یکی از محبوب‌ترین روش‌های زیبایی و درمانی است که به کاهش چین‌وچروک، لیفت صورت و درمان برخی مشکلات عضلانی کمک می‌کند. با رعایت مراقبت‌های لازم پس از تزریق، می‌توان اثرات آن را تثبیت بخشید و از عوارض احتمالی جلوگیری کرد. به یاد داشته باشید که تزریق بوتاکس می بایست توسط پزشک متخصص انجام گیرد.
بوتاکس معمولاً درد کمی دارد. تزریق‌ها بسیار سریع هستند و بسیاری از افراد تنها احساس یک سوزش یا فشار خفیف در محل تزریق می‌کنند. در برخی موارد، پزشکان برای راحتی بیشتر بیماران از کرم‌های بی‌حس‌کننده استفاده می‌کنند.
اگر توسط پزشک متخصص و ماهر تزریق شود، بوتاکس معمولاً بی‌خطر است. با این حال، در صورت استفاده نادرست یا توسط افرادی که تجربه کافی ندارند، ممکن است مشکلاتی مانند افتادگی پلک یا ضعف عضلات بروز کند.
نتایج بوتاکس معمولاً بین 3 تا 6 ماه باقی می‌ماند، بنابراین برای حفظ نتایج، اکثر افراد نیاز به تزریق مجدد هر 4 تا 6 ماه دارند.
بوتاکس می‌تواند برای هر سنی که چین و چروک‌های صورت وجود دارد مناسب باشد.
بله، بوتاکس برای درمان هیپر هیدروز (تعریق بیش از حد) مؤثر است. تزریق بوتاکس در نواحی تزریق مورد نظر می‌تواند از فعالیت آنها جلوگیری کرده و تعریق را کاهش دهد.
