رفع سردرد و میگرن با تزریق بوتاکس
سر درد های مزمن و میگرن، نه تنها آزار دهنده اند بلکه توانایی عملکرد روزمره را کاهش داده و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می دهند. سال هاست پزشکان در تلاش اند تا راهی ایمن، مؤثر و پایدار برای درمان این درد ها پیدا کنند. یکی از دستاورد های بر جسته در این زمینه، استفاده از بوتاکس برای درمان میگرن و سردرد مزمن است؛ درمانی که در ابتدا تنها برای زیبایی شناخته می شد اما امروزه با شواهد علمی قوی در درمان درد های عصبی مورد استفاده قرار می گیرد.
بوتاکس چیست؟
بوتاکس (Botulinum Toxin Type A) سمی پروتئینی است که توسط باکتری C lostridium botulinum تولید می شود. این ماده در دوز های بسیار پایین، سیگنال های عصبی را به طور موقت مسدود می کند. در ابتدا برای رفع چین و چروک صورت استفاده می شد، اما امروزه کاربرد های درمانی گسترده تری مانند درمان تعریق شدید، دیستونی عضلانی و سردرد های مزمن یافته است.
میگرن چیست و چه تفاوتی با سردرد دارد؟
میگرن نوعی سر درد شدید و ضربان دار است که معمولاً در یک طرف سر احساس می شود و ممکن است با تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا همراه باشد. میگرن اغلب به صورت دوره ای ظاهر می شود و در برخی افراد مزمن می شود (یعنی در بیش از ۱۵ روز در ماه بروز می کند).
برخلاف میگرن، سردرد های تنشی یا خوشه ای دلایل و مکانیزم های متفاوتی دارند. بوتاکس عمدتاً در درمان میگرن مزمن مؤثر است.
چگونه بوتاکس میگرن را درمان می کند؟
مکانیزم اثر بوتاکس بر سیستم عصبی
زمانی که بوتاکس در نواحی مشخصی از سر و گردن تزریق می شود، با مسدود کردن آزاد سازی ناقل های عصبی نظیر استیل کولین و پپتید های التهابی، از ارسال سیگنال های درد به مغز جلوگیری می کند. این فرآیند باعث کاهش شدت و تعداد حملات میگرن می شود.
پشتوانه علمی درمان میگرن با بوتاکس
- در سال ۲۰۱۰ سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از بوتاکس برای درمان میگرن مزمن را تأیید کرد.
- مطالعات گسترده ای مانند پژوهش های PREEMPT 1 و PREEMPT 2 نشان داده‌اند که بوتاکس می تواند در کاهش تعداد روز های میگرنی، بهبود کیفیت زندگی و کاهش نیاز به دارو های دیگر مؤثر باشد.
روش تزریق بوتاکس برای میگرن چگونه است؟
تزریق بوتاکس برای درمان میگرن شامل ۳۱ تا ۳۹ نقطه در مناطق زیر است:
پیشانی:
بوتاکس در عضلات پیشانی تزریق می‌شود تا از انقباض بیش‌ازحد عضلات جلوی سر جلوگیری کند. این ناحیه از شایع‌ترین نواحی درگیر در درد میگرنی است.
شقیقه ها:
ماهیچه‌های گیجگاهی در بروز میگرن نقش زیادی دارند. تزریق در این نواحی کمک می‌کند فشار عصبی و تنش عضلانی کاهش یابد.
پشت سر:
عضلات پس‌سری معمولاً در سردردهای تنشی و میگرنی درگیر می‌شوند. تزریق در این ناحیه به کاهش انتقال سیگنال‌های درد به مغز کمک می‌کند.
گردن:
در بسیاری از مبتلایان به میگرن، عضلات گردن دچار گرفتگی یا اسپاسم می‌شوند. تزریق بوتاکس در این نواحی تنش را کاهش داده و جریان عصبی را متعادل می‌کند.
شانه ها:
تزریق در عضلات ذوزنقه‌ای فوقانی، استرس و کشش وارد بر عضلات گردن و سر را کم کرده و از تحریک اعصاب حسی جلوگیری می‌کند.
تزریق توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب یا درد انجام می شود و معمولاً هر ۱۲ هفته یک بار تکرار می گردد.
آمادگی قبل از تزریق
- سابقه کامل پزشکی خود را به پزشک اطلاع دهید.
- از مصرف دارو های رقیق کننده خون یا مکمل هایی مانند ویتامین E و امگا ۳ چند روز قبل از تزریق خودداری کنید.
- اگر باردار هستید، موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
مراقبت های بعد از تزریق بوتاکس
- تا ۴ ساعت پس از تزریق دراز نکشید.
- از ماساژ ناحیه تزریق خودداری کنید.
- فعالیت های شدید ورزشی را تا ۲۴ ساعت متوقف کنید.
- مصرف زیاد آب در روز های اول توصیه می شود.
عوارض احتمالی تزریق بوتاکس برای میگرن
اغلب افراد عوارضی تجربه نمی کنند، اما ممکن است مواردی مانند:
- درد یا ورم محل تزریق
- سردرد موقتی
- افتادگی پلک (نادر)
- خشکی دهان
- علائم شبیه به آنفولانزا
را تجربه کنند.
بوتاکس برای چه افرادی مناسب است؟
- کسانی که میگرن مزمن دارند (بیش از ۱۵ روز سردرد در ماه)
- بیمارانی که به دارو های میگرن پاسخ مناسبی نداده‌اند
- افرادی که تمایلی به مصرف روزانه دارو های خوراکی ندارند
نکته: بوتاکس برای سردرد های خوشه ای یا سردرد های ناشی از بیماری های ثانویه مناسب نیست.
تفاوت تزریق بوتاکس با سایر روش های درمان میگرن
روش درمانی | مزایا | معایب |
بوتاکس | غیر خوراکی، عوارض کم، اثر بلند مدت | پر هزینه، نیاز به تزریق دوره‌ای |
دارو های خوراکی | در دسترس، راحت در مصرف | عوارض گوارشی، وابستگی |
طب سوزنی | طبیعی و غیر تهاجمی | نیاز به جلسات مکرر |
مکمل ها و گیاهان دارویی | کم عارضه | اثر بخشی ضعیف تر |
تجربه بیماران واقعی
مطالعات بالینی و گزارش های متعدد نشان داده اند که بیش از ۷۰٪ از بیماران مبتلا به میگرن مزمن پس از ۲ تا ۳ دوره تزریق بوتاکس، کاهش قابل توجهی در شدت و تعداد حملات سردرد گزارش کرده‌اند.
هزینه تزریق بوتاکس برای درمان میگرن
هزینه تزریق بوتاکس در کشور ایران، با برند های بوتاکس (نظیر مصپورت و دیستون)، بسته به تعداد واحد مورد استفاده و پزشک معالج متغیر است. میانگین هزینه تزریق بوتاکس برای رفع سردرد و میگرن بین 1 تا 3 تومان هر سی سی می باشد.
پرسش های پر تکرار کاربران درباره استفاده از بوتاکس برای رفع سردرد و میگرن
۱. چند جلسه تزریق برای اثربخشی لازم است؟
معمولاً بعد از ۲ جلسه درمانی، تأثیر به وضوح قابل مشاهده است.
۲. آیا تزریق بوتاکس دردناک است؟
خیر، بیشتر افراد تنها کمی سوزش موضعی احساس می‌کنند.
۳. اثر بوتاکس چقدر باقی می‌ماند؟
معمولاً ۳ تا ۴ ماه؛ بنابراین، تزریق باید به صورت دوره‌ای تکرار شود.
جمع بندی و سخن پایانی ونوس
تزریق بوتاکس برای درمان میگرن و سردردهای مزمن، روشی علمی، مورد تأیید و مؤثر است. با مسدود کردن سیگنال‌های درد در عصب‌ها، بوتاکس می‌تواند دفعات، شدت و مدت سردردها را به میزان زیادی کاهش دهد. این روش نسبت به درمان‌های دارویی عوارض کمتری دارد و برای بسیاری از بیماران، یک تحول در کیفیت زندگی محسوب می‌شود.
